Pontiac – marka, która napędzała Amerykę
Mimo że Pontiac, od dwunastu lat nie tworzy już historii amerykańskiej motoryzacji, to jednak miał na nią potężny wpływ. Co zawdzięczają Pontiakowi amerykańscy kierowcy?
Pontiac GTO ma bogatą historię wypełnioną fascynującymi i zaskakującymi faktami.
Pontiac GTO to oryginalny amerykański samochód typu „muscle car” z czasów, gdy triumfy święciły również takie modele jak Ford Mustang czy Chevrolet Camaro. Podczas gdy większość amerykańskich „muscle carów” była oryginalna i niesamowita sama w sobie, to jednak żaden z nich nie był w stanie przebić wyglądu muskularnego GTO.
Odnoszący ogromne sukcesy, GTO przetrwał na rynku od 1964 do 1974 roku. Podobnie jak w przypadku wielu rynkowych konkurentów krzyżyk na paliwożernym modelu położył kryzys gospodarczy, a zwłaszcza wprowadzone embargo na ropę.
Pontiac i kradzież u Ferrari
Nim jednak Pontiac GTO wyjechał na amerykański „highway”, o dusze kierowców zabiegał Pontiac Tempest. Silnik umieszczony z przodu napędzał tylne koła, co dawało Tempestowi rozkład masy na przód i tył prawie 1:1. Sprowokowało to inżynierów firmy do dalszego sportowego wykorzystania konstrukcji. Zaczęły się prace.
Nowy Tempest był gotowy w 1964. Pontiac postanowił umieścić w nim duży silnik, aby lepiej przemówić do młodzieży, która liczyła na szybkość i emocje.
Nazwę GTO zasugerował twórca modelu DeLorean, który sam zaczerpnął ją z Ferrari GTO. W przypadku Ferrari GTO oznaczało Gran Turismo Omologato, po włosku „homologowane do wyścigów w klasie GT”.
Fani Ferrari byli bardzo zdenerwowani kradzieżą nazwy (Ferrari nie zarejestrowało jej jako znak towarowy). Chociaż nie doszło do naruszenia praw autorskich, wszyscy wiedzieli, że Pontiac ukradł akronim Ferrari i niewielu uważało to za powód do dumy. Tym bardziej, że Pontiac konstrukcyjnie bronił się sam.
Pontiac z trójstopniową skrzynią biegów
Pontiac GTO z 1964 r. w momencie premiery zadebiutował z opcjonalnym pakietem wyposażenia Le Mans. Silnik V8 o pojemności 6,3 litra generował moc 325 koni mechanicznych. Opcjonalna konfiguracja tri-power pozwalała wywindować moc nawet do 348 koni. Standardowa manualna skrzynia biegów miała jedynie trzy biegi, co wskazuje na wyjątkową elastyczność układu napędowego i dziś w epoce 6-biegowych przekładni wydaje się być czymś z pogranicza science fiction. Można jednak było również zamówić czterobiegową skrzynię manualną lub dwubiegową automatyczną. Samochód był oferowany też w wersjach sedan i kabriolet.
Pod naciskiem kierownika sprzedaży Pontiac sprzedaż w premierowym w 1964 roku chciano ograniczyć do 5 tys. egzemplarzy. Jednak rzeczywista sprzedaż znacznie przekroczyła oczekiwania. W samym roku premiery wyprodukowano łącznie 32 450 GTO, które ekspresowo wydano niecierpliwie oczekującym konsumentom.
Sprzedano 7384 coupe Pontiac GTO, około 18 422 hardtopów i wreszcie aż 6644 kabrioletów. Ludzie zdawali się nie mieć umiaru w zakupach Pontiaca GTO. Model był jednym z pierwszych aut na rynku, które odniosły tak niesamowity sukces sprzedażowy.
Muskularne auta zaczęły się właśnie od GTO
Pontiac GTO zapoczątkował całą erę „muscle carów”. Po pojawieniu się Pontiaca GTO nikt w Stanach nie chciał zwykłego samochodu. Podczas gdy Mustang był jeszcze w fazie rozwoju, pierwszy tytuł „muscle cara” nieodwołalnie należał już do Pontiaca GTO, mimo że początkowo był sprzedawany jako wersja Tempest Le Mans.
Cała linia Tempest została przeprojektowana w 1965 roku i dopiero w 1966 roku GTO oddzielił się od Tempesta. Pontiac GTO z 1966 roku nie był już tylko wykończeniem ani opcją – był to zupełnie nowy samochód z imponującym poziomem sprzedaży. W 1966 roku aż 74 tys. sprzedanych egzemplarzy.
Kryzys dobił kultową markę
Lata mlekiem i miodem płynące dla GTO minęły wraz z kolejnymi przeprojektowaniami i modernizacjami silników, aż w końcu kryzys naftowy z 1973 r. zniweczył projekt GTO na dobre. Ludzie zaczęli liczyć pieniądze i woleli słabsze samochody, ale za to ekonomiczniejsze. Tak zakończyła się epoka pierwszych prawdziwych „muscle carów”.
Marka Pontiac upadła w trakcie recesji w 2009 r., po tym, jak firma-matka, czyli General Motors, złożyła wniosek o upadłość. To chyba na dobre przekreśliło marzenia o wskrzeszeniu GTO.
Pontiac do samego końca najbardziej znany był z legendarnego GTO, Trans AM i kultowego Firebirda. Jednak entuzjaści marki Pontiac mogą wskazać również dwudrzwiowy model Fiero z centralnie umieszczonym silnikiem jako jeden z najlepszych przykładów myśli technicznej inżynierów firmy. Pontiac był pierwszym dwumiejscowym samochodem sportowym z centralnie umieszczonym silnikiem.
Oprócz oczywistych i spektakularnych sukcesów marka Pontiac na przełomie lat 70. i 80. pozostawała w tyle za konkurentami. Dodatkowo lata 70. okazały się krytycznym punktem zwrotnym dla amerykańskich producentów samochodów. Dobrze zaprojektowane i bardzo oszczędne japońskie samochody spływały do Stanów Zjednoczonych szerokim strumieniem. Okazały się one świetną alternatywą na ciężkie lata kryzysu paliwowego. W ten sposób zakończyła się epoka paliwożernych amerykańskich monstrów.